اورامان تخت | اورامانات

معرفی روستای اورامان تخت 

    روستای اورامان تخت، یکی از روستاهای استان کردستان است که آب و هوای کوهستانی دارد. کار اصلی این مردم کشاورزی و دامداری است زیرا دامنه‌های سبز این روستا بسیار گزینه مناسبی برای این شغل به حساب می‌آید. این منطقه از نظر زیست گیاهی و جانوری بسیار غنی محسوب می‌شود. انواع حیواناتی همچون سنجاب ایرانی و انواع گیاهانی مانند بلوط، پسته وحشی، انجیر، انار، کرس، شنگ، هاله کوک و ... در این منطقه وجود دارند. 

    در واقع اورامان تخت در شهرستان سروآباد قرار دارد و مرز مشترک ایران و عراق محسوب می‌شود. مردم این روستا کردهای هورامی هستند و هورامی یا اورامانی که یکی از گویش‌های گورانی محسوب می‌شود، حرف می‌زنند. در هزاره اول قبل از میلاد به مرور مردم ایل گوران قدیم محل سکونت خود را به سوی این منطقه تغییر دارند. گوران‌ها اسلاف کردهای هورامی به حساب می‌آیند. 

    سالانه عده زیادی گردشگر برای بازدید از روستای اورامان تخت راهی این منطقه می‌شوند. جدا از طبیعت بکر این روستا، یکی از مهم‌ترین دلایل جذابیت آن برای گردشگران وجود خانه‌های پلکانی در دل کوهستان است. این خانه‌ها از سنگ ساخته شده‌اند و جالب است بدانید به دلیل وجود آنها به این روستا هزار ماسوله نیز می‌گویند. 

    کردهای اورامانی لباس‌های محلی مخصوص به خود را دارند. این مساله را نیز می‌توان به جذابیت‌های این روستا برای سفر اضافه کرد. مردهای این روستا چوخه، پانتول، دستار، ملکی شال، کله بال و فرنجی می‌پوشند. لباس زنان نیز شامل کلنجه، کلاه، شال، جانی و کله می‌شود. مردم این منطقه بیشتر از سبزیجات و مواد غذایی تولید خود برای خورد و خوراکشان استفاده می‌کنند. از میان این مواد غذایی می‌توان به کرفس، ریواس، قارچ، کنگر، انگور، گردو، عسل و لبنیات اشاره کرد. 

جغرافیای اورامان تخت

    روستای اورامان تخت موقعیت استراتژیکی دارد. این منطقه از غرب با عراق، از جنوب با کرمانشاه و از شمال با سروآباد همسایه است. احتمالا اگر در زمان کار کولبرها در این منطقه باشید، می‌توانید روند سخت کار آنها را از نزدیک ببینید. مردم اورامان تخت اعتقاد دارند که این منطقه روزگاری یک شهر بزرگ و آباد بوده است و پسوند تخت به معنای مرکز را نیز به همین دلیل روی آن گذاشته‌اند. 

    این منطقه دارای آب و هوای کوهستانی است و چشمه‌ها و چراگاه‌های فراوانی در آن وجود دارد. همچنین باغ‌های زیبا و آباد این روستا در منطقه بسیار مشهور است. در روستای اورامان تخت جنگل‌های بزرگ و سبزی از درختان بلوط، گلابی وحشی و زالزالک نیز وجود دارد که بر زیبایی منطقه افزوده است. شاید جالب باشد بدانید مردم این روستا از قدیم تاکنون برای گرم کردن خانه از چوب استفاده می‌نمایند.

    اگر چه روستای اورامان تخت در هر فصل از سال زیبایی‌های مخصوص به خود را دارد اما بهترین زمان سفر به این روستا را می‌توان اردیبهشت ماه دانست. زیرا در این ماه از بهار اورامان تخت هم آب و هوای فوق‌العاده مطبوعی دارد و هم طبیعت بهترین هنرنمایی خود را در این روستا انجام داده است.

تاریخ اورامان تخت

    مدارکی وجود دارد که نشان می‌دهد، حدود 40 هزار سال پیش، در نزدیکی دهکده‌های ناو، هجیج و اسپریز مردمی زندگی می‌کرده‌اند. بخشی از وسایل غارنشینی این مردم و تعدادی استخوان مربوط به بز کوهی بخشی از این مدارک است. مدارکی هم از زندگی انسان‌ها در عصر آهن در اطراف این منطقه پیدا شده است. 

    اما ساکنان کنونی روستای اورامان تخت در واقع از نسل ایل گوان یا گوران قدیم هستند. این ایل از کابل به خوزستان احضار شدند و بعد در فارس و لرستان پراکنده گردیدند و به مرور زمان به سمت کرمانشاه و کردستان پیش رفتند. در اواخر حکومت ساسانیان در ایران بود که این ایل یکجانشین شدند و منطقه هورامان را برای سکونت انتخاب کردند. 

    به نظر می‌رسد نام اورامان یا در زبان کردی هورامان از دو بخش "هورا" و "مان" تشکیل شده است. هورا معنای اهورا و مان معنای خانه می‌دهد. بنابراین معنی اورامان سرزمین اهورایی و جایگاه اهورا مزدا است. البته روایت‌های دیگری نیز درباره وجه تسمیه روستای اورامان تخت وجود دارد اما معروف‌ترین و معتبرترین روایت چیزی است که در بالا بدان اشاره شد.

جاذبه‌های گردشگری اورامان تخت

    اگر چه طبیعت اورامان تخت به خودی خود یک جاذبه گردشگری محسوب می‌شود اما جاذبه‌های دیگری نیز وجود دارد که می‌توانید در طول سفرتان به این منطقه از آنها دیدن کنید و بر لذت سفرتان بیفزایید. در ادامه برخی از این جاذبه‌ها را به شما معرفی خواهیم کرد.

رودخانه سیروان

    رود سیروان را باید یکی از اصلی‌ترین رودخانه‌های منطقه هورامان است. این رود که سرچشمه‌اش از استان کردستان شروع می‌شود و تا استان کرمانشاه نیز ادامه پیدا دارد. مسیر طولانی و پر پیچ و خمی را طی می‌کند. بیشترین بخش از این رودخانه در شهرستان پاوه قرار دارد و پس از گذشتن از اورامانات وارد عراق می‌شود. در واقع سیروان که محلی‌ها بدان آب سیروان می‌گویند، از بهم پیوستن دو رودخانه قشلاق و گاوه رود ایجاد شده است.

مراسم پیر شالیار

    یکی از جذابیت‌های سفر به اورامان تخت دیدن مراسم پیر شالیار از نزدیک است. این مراسم همه ساله در نیمه زمستان برگزار می‌شود و در آن عروسی پیر شالیار را سه روز در آرامگاه پیر شالیار جشن می‌گیرند. این آرامگاه که خود یکی از جاذبه‌های گردشگری منطقه اورامان تخت محسوب می‌شود، در انتهای جاده آسفالته اورامان قرار گرفته است. در این مراسم فعالیت‌هایی مانند قربانی دادن، خوردن آش مخصوص، دف‌زنی و شب‌نشینی همراه با ذکر دعا و ... انجام می‌شود.

خانه‌های پله‌ای

    یکی دیگر از جاذبه‌های اورامان تخت معماری این روستا و خانه‌های سنگی آن است که به شکل پله‌ پله ساخته شده‌اند. به دلیل این شکل معماری به اورامان تخت، هزار ماسوله نیز می‌گویند. خانه‌ها به صورتی هرمی شکل ساخته شده‌اند و در راس این هرم هم قلعه باستانی قرار گرفته است. معماری اورامان تخت به این صورت طراحی شده که حیاط هر خانه پشت بام خانه دیگر است. 

کلام آخر

    در مطلب اورامان تخت: معرفی جامع و راهنمای سفر اطلاعات بسیار جامع و مفیدی درباره این روستای پر آوازه در استان کردستان به دست آوردیم. کمی درباره تاریخ و جغرافیای این روستا حرف زدیم و برخی از جاذبه‌های گردشگریش را معرفی کردیم. اگر از تهران قصد سفر به این روستای زیبا را دارید، باید 660 کیلومتر را طی کرده و از شهرهای ساوه، همدان، سنندج و سروآباد عبور کنید. اگر قصد اقامت در اورامات شهر را دارید می‌توانید از هتل‌ها و اقامتگاه‌های بومگردی کهه در دیگر نقاط منطقه اورامانات وجود دارد نیز ساکن شوید.

    اورامان تخت را باید یک جاذبه طبیعی دانست. قرار گرفتن جنگل و کوهستان در یک قاب منظره فوق‌العاده زیبایی را در این منطقه به وجود آورده است. اگر گذرتان به این روستا افتاد سعی کنید در حفظ محیط زیست آن بکوشید و به آن آسیب نرسانید و این میراث را بی کم و کاست به دست آیندگان بسپارید. اگر نکته‌ای درباره اورامان تخت وجود دارد که در این مطلب بدان اشاره نشد حتما آن را با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد و بتوانید از آن استفاده نمایید.