آگاهی از نحوه راه رفتن و حرکت ایمن و مؤثر بر روی شیبهای برفی، یک مهارت اساسی است که در بدو ورود خود به دنیای کوهنوردی و کوهپیمایی، آن را خواهید آموخت. چه در حال برنامهریزی برای عبور از یخچالها یا دشتهای برفی باشید و یا به صعود به قلل مرتفع حتی در زمستان بیاندیشید برای مثال کوههای آلپ یا قلل مناطق پامیر و تیان شان یا هیمالیا فرقی نمیکند، تکنیک مناسب حرکات پا در حین راه رفتن ، اولین سطح ایمن شما در زمان بالارفتن و حتی پایین آمدن از کوهها است. در این مقاله قصد داریم نکاتی راجع به تکنیکهای راه رفتن و گام برداری صحبت به میان آوریم با ما در وب سایت دکوول همراه باشید.
فهرست:
گام برداری روی برف
در این مقاله، چندین تکنیک مختلف را برای بالارفتن و پایین آمدن از شیبهای برفی بدون استفاده از کرامپون شرح خواهیم داد. در مقالات بعدی، نحوۀ استفاده از کلنگ کوهنوردی و کرامپون(که بر روی کفشهای کوهنوردی پوشیده میشود) را نیز با شما به اشتراک خواهیم گذاشت. مهارتهای پایه – حرکت بر روی برف، استفاده از کلنگ کوهنوردی و کرامپون – به عنوان مبنایی برای مهارتهای تکنیکیتر، از جمله نحوه حرکت بر روی یخچالها و پیشروی در ناحیههای حفاظت نشده و عبور از خطراتی مانند شکافهای یخی، به شکل همطنابی به کار میروند. یادتان باشد که باید ایمنی کافی را در پیاده روی و پیمایش را به کار بگیرید در غیر اینصورت هیچ مقاله یا ویدئویی نمیتواند جای آموزش مناسب و تجربه را بگیرد.
صعود در شیبهای برفی
بالا رفتن از شیب در برف، بدون کرامپون، مستلزم گامهای ضربهای و ایمن (step-kicking) است که در آن، شما با کفشهای خود برف را میشکافید و سطح صافی را ایجاد میکنید تا در تعادل بمانید.Step-kicking یا ضربه زدن با پا را میتوان به سه روش انجام داد. شما حرکات پای خود را با توجه به ناحیه، راحتی سطحی و مقدار شیب و همچنین سطح تعادل خودتان انتخاب میکنید. در صورتی که تعادل کافی نداشته باشید، باید انتخاب یک تکنیک متفاوت برای حرکت پا را در نظر داشته باشید.
به ترتیب و به نوبت انجام دهید: در برف سختتر، عمیقتر یا سفت نشده (که پای شما ممکن است در آن فرو رود)، گام برداری میتواند خسته کننده باشد. در چنین مواردی، یک ایده مناسب این است که گامهای ضربهای و باز کردن مسیر را به نوبت و به ترتیب با افراد دیگر در گروه انجام دهید. کسی که در پیشاپیش گروه به برفکوبی مشغول است بعد از اینکه خسته شد و به مقدار کافی برفکوبی کرد باید جایگاه خود را عوض کند و به آخر گروه برود که بتواند استراحت کند. تقسیم فشار کار بین همه افراد با تغییر جلودار و کسی که برفکوبی میکند به راحتی رخ خواهد داد. همچنین، موقعیتی را که قرار است هرکسی را در آن جایگزین کنید در نظر داشته باشید و مطمئن شوید که در وضعیت آسیب فیزیکی یا خطر سقوط وجود ندارد.
تکنیکهای گام برداری
در این بخش به شکل مستقیم به روشهای گام برداری اشاره میکنیم. با ما در دکوول همراه باشید.
گام برداری معمولی
این تکنیک، مبنای بالارفتن از برف با شیب کم و نرم است. یعنی در جایی که شما میتوانید کل سطح کفشتان را با برف به تماس در آورید. شما نحوه ضربه زدن گام ها را زمانی که شیب و زاویه و استحکام برف تغییر می کند، انتخاب و تنظیم میکنید.
- جهت ایجاد یک سطح یکدست و یکنو اخت، کفش خود را مستقیما در برف فرو میبرید.
- مطمئن شوید که کل پای شما (سطح پوتین در زیر کف پا) در برف قرار گرفته است.
- مستقیم بایستید و وزن خود را بر روی آن پا بیاندازید.
- سعی کنید سطح تماس در کل پای شما باشد و مطمئن شوید که در نوک انگشتان خود راه نمیروید.
گام برداری پا اردکی
وقتی که زاویه شیب افزایش مییابد دیگر امکان راه رفتن درست را نخواهید داشت و در این حالت کافی است مقداری پاهای خود را در حالت زاویه دار قرار دهید. زمانی این کار را انجام دهید که دیگر امکان راه رفتن مستقیم برای شما وجود نداشته باشد. همچنین هر چقدر برف سفتتر باشید مجبور هستید انرژی زیادی را در فرآیند گام برداری به کار بگیرید و اگر از حدی سفتتر باشد قطعا نیاز به استفاده از کرامپون خواهید داشت.خمیده راه رفتن میتواند به شما کمک کند که در زمان بالارفتن از ناحیههای با شیب بیشتر، تعادل خود را حفظ کنید. در شیبهای کمتر از 30 درجه خواهید توانست از این روش بهره بگیرید.
- مانند یک بالرین بایستید و ضمن بالارفتن پاهای خود را به شکل V خم کنید.
- مطمئن شوید که بیشتر لِژ کفش شما با برف تماس دارد.
حرکت زیگزاگ با گام برداری معمولی
وقتی که مسیر پرشیبتر میشود یا سطح راحتی شما در بکارگیری موقعیت راه رفتن خمیده، کاهش مییابد، جهت حرکت ایمن و داشتن تعادل، به تکنیک متقاطع تغییر موقعیت بدهید.
- ضمن اینکه به بالارفتن ادامه میدهید، به طور متقاطع در راستای خط سقوط شیب قرار بگیرید.
- پایی را که در سراشیبی قرار دارد از روی پای دیگر عبور دهید و بصورت قطری (مورب) بالا بروید.
- با پای دیگر همین روند حرکت را تکرار کنید.
استراحت در حین گام برداری
گام استراحت، برای حفظ انرژی در زمانی که شیب را به سمت بالا طی میکنید، بسیار مهم است. این تکنیک باعث میشود بتوانید یک ریتم صحیح و درست و حرکت منظم داشته باشید و در شرایطی که دچار خستگی شدهاید به استراحت بپردازید. در هر گام، با قرار دادن وزن خود بر روی پای عقب و انتقال وزن از طریق سیستم اسکلتی میتوانید در بین گام برداریها استراحت کنید.
چگونگی گام استراحت در اینجا آورده شده است:
- با یک پا در سربالایی قدم بردارید.
- در حالیکه پای قرارگرفته در سراشیبی را صاف میکنید و آن زانو را قفل میکنید، صاف بایستید.
- برای یک لحظه بر روی پای عقب استراحت کنید.
- قدم بعدی را به سمت بالا بردارید.
نکته: گامها را کوچک بردارید تا فشار بیش از حد توان به عضلات شما وارد نشود.
گام برداری به روش آلمانی
در این روش که در شیبهای زیاد که امکان حفظ تعادل دشوارتر میشود بیشتر به کار میرود و میتوانید با استفاده از ضربات مستقیم که نوک کفشتان در داخل برف شکافی ایجاد میکند اتکا کنید و به سمت بالا حرکت کنید. توجه داشته باشید هر چقدر که برف سفتتر باشد مقدار شکاف ایجاد شده در روی برف کوچکتر خواهد بود. همچنین استفاده از این روش رد شرایطی که برف خیلی سفت است میتواند نیازمند تخصص و تمرین زیاد باشد. در استفاده از این روش داشتن استقامت در عضلات دوقلوی پایتان خیلی مهم است.
گام برداری به روش فرانسوی
در روش فرانسوی بیشتر از لبههای کفش برای ایجاد رده و عبور از آن شیب استفاده میشود. بر خلاف روش آلمانی که نوک کفش تماس ایجاد میکند در روش فرانسوی که به روش نردبابی و پلکانی نیز معروف است بعضا از لبه کفش برای تردد بهره گرفته میشود. در این حالت فشار بیشتر روی عضلات بزرگ ناحیه ران و ناحیه چهار سر ران میباشد.
گام برداری به روش آمریکایی (ساعت 3 و ساعت 9)
این روش ترکیب دو روش فوق است. یک پا به روش آلمانی و نوک کفش در برف فرو میرود و این در حالی است که پای دیگر به روش فرانسوی است و با زاویه 90 درجه در برف فرو میرود حال اگر پای راست به شکل آلمانی ضربه بزنید شکل پاها به شکل ساعت 9 تغییر مییابد و اگر پای چپ به روش آلمانی ضربه بزند ساعت 3 را اجرا میکنید. باید به این روش خیلی مسلط باشید و همچنین بتوانید در شرایط مختلف تغییر بین ساعت 3 و 9 را نیز امتحان کنید. این روش را میتوان یکی از پر کاربردترین روشهای گام برداری در هیمالیانوردی دانست.
پایین آمدن از شیب در برف
بسیاری از حوادث کوهنوردی بر روی سراشیبیها و زمانی که احتمالا بیشتر خستهاید رخ میدهند. برای پایین آمدن با ایمنی بیشتر از شیبهای برفی، روشهایی متفاوت را یاد بگیرید و سعی کنید با تغییر وضعیت در شرایط مختلف از سلامتی خود اطمینان داشته باشید.
گام برداشتن پلانژ
گام پلانژ، یک تکنیک کابردی برای حفظ تعادل شما است و به پایین آمدن سریع شما کمک می کند. این تکنیک به روش زیر اجرا میشود:
- به سمت پایین گام بردارید و پاشنه پای خود را مستقیما به سمت برف هدایت کنید؛ پاشنه پا را در برف فرو نبرید.
- زانوهای خود را کمی خم کنید و بدن خود را در وضعیت بازتری قرار دهید.
- انگشتان خود (انگشتان پا) را به سمت بالا و بیرون از برف نگه دارید.
- بازوهایتان را در مقابل خودتان نگه دارید و سعی کنید به عقب خم نشوید.
سُر خوردن
سرخوردن یک روش سریع و مهیج برای پایین آمدن از یک کوه است. البته دکوول توصیه نمیکند که شما مسیری را به واسطه سر خوردن طی کنید اما در جایی که امکان آن وجود داشته باشد روشی بسیار سریع و مهیج به شمار میرود. در حالت ایستاده یا نشسته، چندین قانون برای سُرخوردن وجود دارند:
- وقتی که کرامپون پوشیدهاید این حرکت را انجام ندهید.
- این حرکت را بر روی یک یخرود انجام ندهید زیرا امکان کنترل سرعت خود را با استفاده از کلنگ یا تبر نخواهید داشت.
- زمانی که با طناب به همدیگر متصلید، این حرکت را انجام ندهید.
اگر در حال سرخوردن هستید، باید آنچه را که در پایین (مسیر) وجود دارد بشناسید و بتوانید فضای بعد از موقعیت خود را ببینید. اگر نتوانید آنچه را که بعد از شما قرار دارد ببینید، پس سرخوردن ایده مناسبی نیست. همیشه آماده باشید که درصورت از دست دادن کنترل، بتوانید متوقف شوید.
سرخوردن نشسته
سرخوردن درحالتی که نشستهاید، آسان است. شما اساسا بر روی باسن خود به سمت پایین سر میخورید ضمن اینکه کلنگ خود را برای حفظ کنترل به کار میگیرید. نکاتی برای سرخوردن نشسته:
- پاهایتان را در جلوی خودتان نگه دارید و زانوهایتان را کمی خم کنید.
- کلنگ را با هر دو دست نگه دارید (یک دست بر روی تیشه و دست دیگر بر روی میله) و به منظور کاهش سرعت یا توقف، بخش تیز را به عنوان یک سکان در برف فرو ببرید.
سرخوردن در حالت ایستاده (اسکی با پوتین)
اسکی با پوتین که به عنوان سرخوردن ایستاده نیز شناخته میشود، میتواند یک روش سریع، کارآمد و اللبته خشک برای پایین آمدن از کوه باشد. شما اساسا به سمت پایین شیب اسکی میکنید و کف کفشهای خود (به جای چوب اسکی) را برای سرخوردن به کار میگیرید. این روش، بیشتر از سرخوردن نشسته نیاز به تمرین دارد اما شما را کمتر خیس می کند. نکاتی برای سرخوردن ایستاده را در این بخش مطرح میکنیم:
- در موقعیت اسکی بایستید ضمن اینکه زانوهایتان کمی خم شدهاند و پاها نزدیک همدیگر هستند.
- با نگهداشتن بدنتان به طرف جلو، به سمت پایین سر بخورید (بینی شما بالای انگشتان پایتان باشد).
کلام آخر
در این مقاله به موضوع بسیار مهم گام برداری در پهنههای برفی پرداختیم. فراموش نکنید که برای اینکه بتوانید در زمستان کوهنوردی کنید یا به قلل بلند بایندیشید در روشهای گام برداری مختلف باید به درجه بالا و تسلط بالایی برسید تا بتوانید در مسیر صعود یا فرود ایمنی خود را حفظ کنید. قطعا در دورههای آموزشی مخلتف مانند کارآموزی برف آموزشهای کافی برای این مسائل را دریافت خواهید کرد. فقط تمرین کنید و اطمینان حاصل کنید که این روشهای گام برداری به شکل ناخودآگاه برای شما قابل اجرا هستند. برای آموزشهای بیشتر با ما در دکوول همراه باشید.