البرز مرکزی دارای قلههای بسیار زیبایی است که بی شک قله آبک با توجه به موقعیت خود در البرز مرکزی و دسترسی و نمای زیبایی که به بخش زیادی از این قلل دارد جایگاه خاصی را برای خود رقم زده است. این قله 3488 متری همواره مورد توجه بسیاری قرار گرفته است که از مسیرهای مختلف نیز امکان صعود به آن وجود دارد. از روستاهای روته، شمشک و همچنین میگون امکان صعود به این قله زیبا وجود دارد و همین مساله اهمیت موقعیت این قله را نشان میدهد. صعود به قله آبک میتواند از مسیرهای معمولی که فقط نیاز به پیادهروی دارند صورت گیرد یا امکان صعود فنی از گرده شرقی این کوه نیز وجود دارد و همین مساله بر جذابیتهای آن میافزاید. در این مقاله نگاهی به قله آبک خواهیم انداخت.
قله آبک نام قلهای تقریبا منفرد به ارتفاع 3488 متر است که در البرز مرکزی قرار گرفته و در تقسیمات کشوری نیز از توابع فشم و منطقه رودبار قصران و شمیرانات به شمار میرود. این قله روی یال فرعی قرار گرفته است و تنها از بخش شمالی از طریق گردنه لجنی به خط الراس سرکچالها، برج و خلنو متصل میشود. قله روته در بخش شرقی، همانطور که گفته شد خط الراس سرکچالها و قله زیبای کلون بستک در بخش شمالی و در صورت مساعد بودن هوا قله سترگ و عظیم دماوند در شرق این قله خودنمایی میکنند.
از دیگر قللی که از این منطقه میتوان مشاهده کرد میتوان به قلل شمال تهران شامل توچال، دارآباد و تیغههای دارآباد اشاره کرد. در بخش شمالی شرقی قلل خرسنگ و جانستون، در بخش جنوبی شرقی قلل مهرچال و پیرزن کلون از جمله دیگر قلههای زیبای البرز مرکزی هستند. اما تصویر بینظیر خطالراس سرکچالهای 1، 2 و 3 از روی این قله دل هر بینندهای را میلرزاند. همانطور که گفته شد در بخش جنوبی نیز توچال و دارآباد و با چشمانی تیز بین حتی پناهگاه دارآباد نیز قابل تشخیص میباشند.
نام قله | آبک |
منطقه | رودبار قصران |
ارتفاع | 3488 متر |
مختصات قله | 35°58'48.69"N، 51°30'53.44"E |
آبشار دربندسر در استان تهران واقع است. این آبشار به همراه دره زیبای آن 3 کیلومتر بعد از شمشک به سمت دیزین و در سمت راست جاده در کنار یک پیچ 180 درجهای جاده قرار دارد که در سمت چپ جاده نیز امتداد این دره از روستای دربندسر آغاز میشود که هم از روستا و هم از میانه راه و از جاده میتوان از زیباییهای این دره بهره برد. این دره کوهستانی به شمار میرود که دارای باغ خاصی نیست و معمولا دارای سبزهزارها و بوتههای کم ارتفاع و گلپر است که در تابستان علی رغم داشتن آفتاب شدید هوای خنکی دارد. کل مسیر راهپیمایی از کنار جاده حدود 1 ساعت زمان خواهد برد. ادامه این دره یکی از مسیرهای صعود به قله کلون بستک است.
دربندسر روستایی در بخش رودبار قصران از توابع شهرستان شمیرانات استان تهران میباشد. این روستا در شمال بخش رودبار قصران قرار دارد که پیست اسکی بینالمللی دربندسر در آن قرار دارد. دربندسر در دامنه جنوبی کوه «کلون بستک» و جنوب دیزین در کنار رود واقع است. یکی از سرشاخههای مهم رودخانه جاجرود در دربندسر قرار گرفته است. این سرشاخه از دو دره معروف به «تل تنگه» در شمال شرقی و دره «کهوگریه» در جنوب غربی (شرق دیزین) سرچشمه میگیرد. سرشاخه تل تنگه که از کلون بستک سرچشمه میگیرد، در جنوب شرقی دربندسر به دره دربندسر میپیوندد. سرشاخه «کهوگریه» در جنوب غربی دربندسر (شرق دیزین)، از «قل قل چشمه» سرچشمه میگیرد و پس از گذشتن از ملکآباد درمانش، تنگه میشک، پره و بندگاه، با پیوستن آب «چشمه سیاوش» به آن در دره دربندسر در جنوبشرقی با آب «تل تنگه» یکی شده به سمت دورود سرازیر میشود و به سمت جیرود و میگون جریان مییابد. تل تنگه در شمال شرقی و چشمه سیاوش دو محلی هستند که گردشگران را به سوی خود میکشند. این دو محل از گردشگاههای معروف دربندسر هستند.
در معادن زغالسنگ «قل قل چشمه» که هم زمان با معادن گرمابدر، آب نیک، لالان و دیزین فعال بودهاست مشغول به کار بودهاند. امروزه در دربندسر از کشاورزی و محصولات آن خبری نیست، سردرختیهایی مانند سیب، گلابی، گیلاس و … مانند گذشته وجود ندارد. چون زمینهای کشاورزی و باغهای میوه، تبدیل به ویلا شدهاست. امروزه تعدادی از مردم این آبادی از زمینهای باقیمانده، برای کاشت انواع گل استفاده میکنند.
آبشار لالون فشم در استان تهران واقع است. دره لالون نیز همانند سایر درههای کوهستانی دامنه جنوبی البرز، نقطه ای فوقالعاده از حیث تعدد جاذبههای طبیعتگردی به حساب میآید که از آن جمله میتوان از دیدنیهای خاص این دره شامل: باغستان، تنگه، سرچشمه، چشمه آب گازدار و معدنی، آبشار، قله، برفچال و … نام برد که جملگی آنها را می توان طی یک برنامه طبیعتگردی در این دره به نظاره نشست. از تهران در جاده جاجرود، با عبور از فشم، رو به شرق میرویم و با طی 10 کیلومتر به آبادی زایگان رسیده و از این نقطه با طی 3 کیلومتر به آبادی لالون میرسیم.
دره لالون نمای کاملی از ارتفاعات اطراف آن را به ما می نمایاند. در شمال، قلل بالای 4200 متری وزوا، برج و خلنو و در غرب تک قله سرکچال 4150 متری به خوبی قابل رویت است. در ارتفاع بالاتری از برفچال چشمه آب معدنی موسوم به تلخاب قرار دارد، این چشمه و اطراف آن مکانهای مناسبی برای کمپینگ فراهم میسازد. یک ساعت بالاتر از این چشمه، آبشار بسیار جذاب و دیدنی و در عین حال کوتاه لالون در منطقه رودبار قصران قرار گرفته که 20 متری ارتفاع دارد و در ورای آن شیبهای بسیار تندی دیده میشود. آب این آبشار از کوهستان ورزآب تامین میشود. عبور از این شیبهای تند، تنها برای کوهنوردان توصیه میشود. بهترین زمان برای دیدار از دره لالون ماههای خرداد و تیر است.
آبشار و منطقه لالون يکي از ديدنيهاي طبيعت کم نظير البرز جنوبي است که در دوازده کیلومتری شمال شرق فشم، چهار کيلومتر بالاتر از زايگان واقع شده است. محل آبشار لالون به دلیل وجود چندین سطح صاف و دسترسی آسان آب، محل شب مانی بیشتر تیمهایی است که قصد صعود به قلل خلنو را دارند. بعد از آبشار شیب مسیر بیشتر شده و روند کلی حرکت به سمت شمال است.
آبشار لار محله فشم در استان تهران واقع است. اين آبشار فصلی در نزديکی دو راهی گرمابدر به آبنيک در سيزده کيلومتری شرق فشم و در قسمت جنوبی رودخانه واقع است. اين آبشار زيبا، از ارتفاعات کوه کاسونک سرچشمه میگيرد و در فصل بهار جلوه خاصي دارد. قله زیبای کاسونک واقع در البرز مرکزی و ناحیه رودبار قصران از قلههای مجاور دشت زیبای لار است. بهترین مسیر دستیابی به آن از طریق ده گرمابدر ،آخرین آبادی جاده فشم میباشد. هم اکنون جادهای خاکی و پهن، ده گرمابدر را از طریق گردنه خاتون بارگاه (یونزار) به دشت لار متصل میکند.
آبشار يخي آبنيک فشم در موقعیت جغرافیایی E513657 N355856 در استان تهران واقع است. روستاي آبنيک بعد از لالون در مسير گرمابدر واقع است. آبشار يخی آبنيک در انتهای دره آبنيک، در کنار يک تنگه زيبا، محل مناسبی جهت تمرين يخنوردی در زمستان است. چشمه آبنيک چشمه معروفی است که آبي سفيد و گوارا دارد و از قديم به دليل خواص آب، اين چشمه مردمان آبنيک به تنومندی و خوش قامتی معروف بودهاند. آنچنان که شاهان قاجار در نوشتههای خود بارها از آن ياد کردهاند. فاصله آبنيک با آبشار تلخاب حدود سه ساعت کوهپيمايی است که در مسير جنوبی قله وزوا طی میشود. يک کوهپيمایي دو ساعته از آبادی آبنيک، دشت جانستون را نشانتان میدهد که چندين چشمه و يک سرچشمه بزرگ دايمی دارد. اينجا واقعا زیباست. در فصل بهار دامنههای کوههای اين منطقه از قارچهای خوراکی و گياهانی مانند والک و سيرک و تره کوهی پر میشود و عطری خوش اين محيط زيبا را فرا میگيرد. در قسمت شمال غربی فشم نيز مسيری است که به ميگون و ديزين منتهی میشود.
دشت جانستون یا جانِستان، دشتی زیبا با مناظر دلانگیز است که در شمال تنگ آبنیک (آب نیک) در ارتفاع حدود 2750 تا 3000 متری قرار دارد. برای دسترسی به این دشت باید از روستای آبنیک گذر کرد. روستای آبنیک در 12 کیلومتری شمال شرقی فشم، بعد از روستاهای زایگان و لالان واقع شده و از توابع بخش رودبار قصران شهرستان شمیرانات به شمار میرود. با پیادهروی یک ساعته در روستای آبنیک و عبور از رودخانه و طی مسیری صخرهای که شیب نسبتاً تندی دارد، میتوان به دشت جانستون رسید.
اوشان و فشم به ترتیب در 30 و 35 کیلومتری شمال شرقی تهران قرار دارند و از طریق جاده لشکرک قابل دسترسی بوده و دارای باغ های میوه بسیار و آب و هوایی معتدل در فصل بهار و تابستان است. روستاهای آهار، شکرآب، زیگون، گرماب دره و میگون نیز در همان حوالی از مناطق تفریحی هستند که برای سفرهای یک روزه کاملا مناسب می باشند
با توجه به شرایط توپوگرافی و آب و هوایی منطقه از پوشش گیاهی بسیار متنوع و ییلاقی برخوردار است به طوری که تاکنون حدود ۶۰۰ گونه گیاهی در منطقه شناسایی شده و غالب پوشش گیاهی منطقه گندمیها، لگومها و گون میباشند. از گیاهان منطقه میتوان گونههای درختی اورس، گردو، چنار، سماق، شير خشت، دغدغك، زالزالك، وليك، بادام وحشی و زرشك و گونههای خوراکی و مورد علاقه مردم گلپر، ريواس، قارچ، والك، سيرك، خاكشير، آويشن، پرسياوشان، كما، علف بره و انواع لاله و شقایق و زنبق نام برد.
شرایط ویژه طبیعی منطقه ورجين باعث شده تا زیستگاه مناسبی برای انواع پستانداران و پرندگان و خزندگان و حشرات باشد. حیات وحش منطقه مشتمل بر ۳۱ گونه پستاندار، ۱۰۵ گونه پرنده، ۲۵ گونه خزنده و ۶ گونه ماهی میباشد. غالب پستانداران منطقه را گونه منحصر به فرد قوچ و میش البرز مرکزی تشکیل میدهند که جمعیت آن در فصول مختلف به دلیل مهاجرت و گدار بین ۱۹۵۰ تا ۲۳۰۰ رأس متغیر میباشد.
بنظر میرسد تنها زیستگاه باقیمانده ییلاقی گونه قوچ و میش البرزی در دنیا و در حال حاضر ورجين باشد از جمله گونههای دیگر کل و بز وحشی، خوک وحشی، خرس قهوهای، تشی، پلنگ، گرگف روباه، سياه گوش، كفتار، گور كن، سمور و شغال میتوان نام برد و پرندگاني از خانواده شاهینها، بازها، عقابها، دال و هما، ماکیان، کبک دری و معمولی، تیهو و بلدرچین و سبک بالان مانند سهرهها، بلبل، سنگ چشم و سسك و دار خزك و داركوب و چرخ ريسك را میتوان نام برد. پرندگان مهاجر مرغابی کله سبز، چنگر، خوتكا، حواصيل، اگرت و بوتيمار تشکیل میدهند. خزندگان شامل افعی البرزی، قفقازی، آگاماها، لاسرتها و لاکپشت میباشند.
برای دستیابی به این قله از مسیرهای مختلفی میتوان تلاش کرد: با توجه به موقعیت جغرافیایی قله نسبت به فشم میتوان از طریق روستای روته به جبهه جنوبی و جنوب شرقی دست یافت. روستای میگون به منظور صعود از جبهه جنوب غربی و روستای شمشک نیز برای صعود از مسیر شمال غربی میتوانند به کار گرفته شوند. بخشهای شمال شرقی و شرقی به دلیل دور بودن نسبت به مسیرهای ماشین رو و ساختار صخرهای بودن این بخشهای مورد توجه قرار نمیگیرند. بنابراین میتوان مسیرهای صعود را به شکل زیر خلاصه کرد:
جبهههای شمالی و شرقی این کوه به شکل صخرهای میباشند اما جبهههای دیگر بیشتر متشکل از خاک و سنگ ریزه میباشند. مسیر پاکوب مشخص و واضحی ندارد و در ارتفاع حدود 3200 متر میبایست از دهلیزی عبور کرد که باید در این قسمت به شکل دست به سنگ حرکت کرد.
با توجه به وضعیت آمادگی جسمانی تیم زمان مورد نیاز برای صعود حدود 4 تا 6 ساعت میباشد. فرآیند فرود و بازگشت نیز با توجه به یال و مسیر انتخابی حدود 3 تا 5 ساعت محاسبه میشود.
در ادامه به لوازمی که برای صعود به این قله زیبا نیاز دارید اشاره خواهیم کرد:
لباس مناسب فصل | کفش کوهپیمایی مناسب |
بادگیر مناسب | دستمال سر |
دستکش بیس | کلاه آفتابگیر |
عینک آفتابی | کرم ضد آفتاب |
هدلامپ و باطری اضافی | بطری آب |
فلاسک | تنقلات حین برنامه |
طنابچه انفرادی | کیف کمکهای اولیه و کیت بقا |
کوله پشتی مناسب | باتوم کوهنوردی |
کارت بیمه و کارت شناسایی | جی پی اس و نقشه |
با توجه به تعداد نفرات ثبت نامی و ماهیت مسافتی برنامه وسیله نقلیه مناسب از جمله تاکسی، ون، مینی بوس، میدل باس، اتوبوس و یا حتی سیستمهای حمل و نقل عمومی شامل تاکسیهای خطی است که تا فشم و سپس تا میگون و شمشک امکان تردد وجود دارد.