قله خلنو در البرز مرکزی به عنوان بلندترین قله استان تهران یکی از جذابترین مکانهای طبیعی پایتخت به حساب میآید که سالانه هزاران کوهنورد را به خود جذب میکند. بر خلاف تصور رایج، بلندترین قله تهران نه قله دماوند که قلهای 4375 متری به نام خلنو است. هر چند دماوند یکی از نمادهای تهران محسوب میشود و از جاهای مختلف پایتخت این قله که بلندترین قله ایران است قابل رویت است، اما در واقع از نظر تقسیمات کشوری این قله در مازندران قرار دارد.
با وجود این، تهران نیز قله بلندی دارد که جزو چند قله مرتفع ایران است. البرز مرکزی بخشی از رشته کوه البرز است که از کرج تا سمنان گستردگی دارد. قله خلنو رشته کوه دو دامنه شمالی و جنوبی و سه دیواره دارد. در البرز مرکزی بلندترین قلههای ایران از جمله دماوند، آزادکوه و علم کوه قرار گرفتهاند و خلنو نیز یکی از قلههای بلند این رشته کوه البرز است که آن را مرتفعترین جای تهران میدانند. بلندی این قله و زیبایی طبیعی منطقهای که قله خلنو در آن واقع شده باعث میشود افراد علاقهمند به طبیعت و کوهنوردی همواره صعود به این قله را در برنامههای خود داشته باشند.
نام قله | قله خلنو |
ارتفاع | 4375 متر |
موقعیت | استان تهران، منطقه روبار قصران، روستای لالان |
پای صعود | به طور معمول از روستای لالان صعود میشود |
بهترین فصل صعود | اواخر بهار و تابستان |
قله خلنو از شمال به دره رودخانه وارنگه رود، از جنوب به شمشک و رودبار قصران، از شرق به دشت لار و از غرب به دره رودخانه کرج منتهی میشود. معمولا این قله را با نام فشم و روستای زیبای لالان میشناسند که در واقع محل اصلی صعود به قله خلنو هم هست. روستای لالان یا لالون یکی از زیباترین روستاهای تهران است که نام خود را از ویژگیهای طبیعی خود گرفته است.
این روستا و اطراف آن پر از گیاهان مختلف از جمله گلهای لاله است. نام اولیه این روستا را به دلیل اینکه رویشگاه گلهای لاله بوده، لالگون گذاشتند که بعدا تبدیل به لالان شده است. جز گلهای لاله که در بهار به فراوانی در لالان و دامنه قله خلنو یافت میشود، در این منطقه گیاهان ارزشمندی مانند گون، گلپر، زرشک، سیرک، گزنه و شقایق هم هست.
علاوه بر این لالان و خلنو زیستگاه جانورانی مانند قوچ، میش، کل و بز کوهی، گراز، خرس قهوهای و گرگ است. عقاب طلایی، کبک دری، هدهد، هما و چکاوک نیز پرندگانی هستند که در آسمان این منطقه دیده میشوند و اگر خلنو را برای کوهنوردی انتخاب کردهاید، حین این کار حتما آنها را خواهید دید.
پنج مسیر به عنوان مسیرهای صعود به قله خلنو شناخته میشوند که دارای درجه سختی مختلفی هستند که معروفترین آنها مسیر روستای لالان است. اگر مسیر روستای لالان را که بیشتر برای صعود تابستانه مورد استفاده قرار میگیرد انتخاب کردهاید باید بعد از اینکه خود را به این روستا رساندید، به سمت چشمه تلخ آب حرکت کنید.
بعد از رسیدن به دو چشمه که در نوع خود جالب هستند، چرا که یکی آب زرد و دیگری آب قرمز دارد، باید به سمت آبشار بروید. آبشار در واقع در ارتفاع 3300 متری کوه قرار دارد و بعد از آن با گذراندن شیبی تند به گردنه ورزا، قله برج، تیغه ژاندارک و نهایتا قله میرسید. شاید توضیح این نکته هم خالی از لطف نباشد که در سالهای اخیر برخی جای استفاده از کلمه ژاندارم برای تیغه ژاندارم از کلمه ژاندارک استفاده میکنند که این استفادهای اشتباه است.
ژاندارک یکی از قهرمانان فرانسویها در جنگ آنها با انگلستان بود که به دلیل خیانت اسیر و نهایتا کشته شد. زندگی و سرنوشت او ربطی به قله خلنو ندارد و برخی به اشتباه از تعبیر تیغه ژاندارک استفاده میکنند. اما شاید بپرسید تیغه ژاندارم چه معنیای میدهد؟ ژاندارم هم در واقع واژهای فرانسوی است که اشاره به پلیس و ایست بازرسی آن دارد. در اصطلاح کوهنوردی محل تقاطع دو مسیر را که در کنار آنها برجهای سنگی بلند باشد ژاندارم میگویند. ژاندارمها در واقع چیزهایی شبیه به ایستگاههای پلیس هستند.
جز مسیر لالان از طریق خط الراس جانستون، خط الراس سرکچال، خط الراس کمان کوه و همچنین مسیر دره وارنگه رود نیز میتوان به قله خلنو صعود کرد. مسیر صعود دره وارنگه رود (پیشنهاد میکنیم سفرنامه وارنگه رود به لالون را مطالعه کنید) بعد از مسیر لالان یکی از پرطرفدارترین مسیرهای صعود به قله خلنو است که جذابیتهای خودش را دارد.
هر چند از نظر پیمایشی با انتخاب این مسیر مسافت بیشتری را باید طی کنید، اما اینکه از کنار دریاچه خلنو میگذرید ممکن است باعث شود از این راه به فکر صعود به قله خلنو بیفتید. برای این کار باید خودتان را به روستای وارنگه رود در جاده گچسر به دیزین برسانید و پیمایش خود را به سمت قله آغاز کنید.
برای صعود به هر قلهای علاوه بر اینکه باید اطلاعات کلی درباره کوهنوردی داشته باشید، لازم است به طور ویژه کوهی را که در نظر گرفتهاید بررسی کنید. اطلاعات کلی درباره کوهنوردی شامل مواردی مانند چگونگی لباس پوشیدن، همراه داشتن تجهیزات مناسب و همچنین چگونه حرکت کردن در شیبهای مختلف است. برای صعود به قله خلنو علاوه بر داشتن این اطلاعات چند نکته مهم دیگر را هم باید بدانید.
قله خلنو یکی از قلههای بلند ایران است که صعود به آن کار چندان راحتی نیست. در جاهایی از این قله شیب بسیار تند میشود و شما مجبورید از صخرههایی بلند خودتان را بالا بکشید. مسلم است که برای این کار احتیاج به قدرت بدنی مناسب و تجربه کافی دارید. نکته مهم دیگری که باید درباره صعود به قله خلنو مد نظر داشته باشید این است که بهترین فصل برای این کار بهار و تابستان است.
هوای منطقهای که قله خلنو در آن واقع شد در پاییز و زمستان سرد است و در اکثر مواقع روی قله خلنو برف نشسته است. در بهار به ویژه در ماههای اردیبهشت و خرداد کوهنوردی در این منطقه نه تنها آسانتر که لذت بخشتر هم هست. در این ماهها لالهها گل دادهاند و کوهنوردی شما همراه با دیدن جاذبهای طبیعی میشود که شما را از لذت سرشار خواهد کرد. توجه داشته باشید که لالههایی که در خلنو میرویند، در سالهای اخیر دچار آسیب جدی شدهاند. باید از کندن آنها و همچنین درآوردن پیازشان برای کاشتن در باغچه خانه جدا خودداری کنید.
معمولا در برنامههای کوهنوردی صعود به قله خلنو صعودی یک روزه عنوان میشود. در شرایط عادی اگر توان کافی برای کوهنوردی داشته باشید میتوانید بین هفت تا ده ساعت به سمت بالا حرکت کنید و به قله برسید. پایین آمدن از خلنو کمتر طول میکشد و بین پنج تا هفت ساعت زمان میبرد تا از کوه پایین بیایید.
با این همه توجه داشته باشید که در ساعات پایانی روز به سمت قله حرکت نکنید، یعنی اینکه اگر مسیر زیادی تا قله دارید و شب نزدیک است یا باید قید فتح قله را بزنید یا باید در جایی مناسب چادر زده و صعود را روز بعد ادامه دهید. افرادی که قصد دارند شب در خلنو اتراق کنند معمولا کنار دریاچه خلنو یا دریاچه شمشک که یکی از جاذبههای این منطقه است کمپ میکنند.
دریاچه خلنو هر چند دریاچه معروفی نیست و جزو دریاچههای بزرگ ایران به حساب نمیآید، اما منظره زیبایی دارد. وقتی در کنار این دریاچه هستید به قله خلنو و یخچال آن اشراف دارید و میتوانید از زیباییهای آن لذت ببرید. لالان و قله خلنو از نقاط بکر و زیبای تهران هستند. بسیاری به قصد کوهنوردی به این منطقه میروند و به فکر صعود قله هستند، اما خیلیها هم هستند که گشت و گذاری چند ساعته در کوه یا کمپ کردن کنار دریاچه را مد نظر دارند.
در هر حال باید به این نکته توجه داشته باشید که شما به جایی با دسترسی آسان به آب و مواد خوراکی نرفتهاید و به همین دلیل باید تا حد امکان مجهز باشید. چادری که برای کمپ کردن تهیه کردهاید باید تا حدی جلو سرما را بگیرد، چون حتی اگر در فصل گرم سال هم به خلنو رفته باشید باز شب هوا سرد میشود. داشتن لباس و کفش مناسب و همچنین آب و غذای کافی ضروری است و باید همراه با افرادی با تجربه و آشنا به محیط به منطقه خلنو بروید.
علاقه شخصی من به کوهنوردی و صعودهای بلند هیمالیایی منجر شد که به شکل حرفهای این ورزش رو دنبال کنم و به سمت مربی شدن و راهنمای کوهستان شدن برم.