کسانی که به ورزش کوهنوردی علاقه دارند، جزو ضروریات می‌دانند که درباره جانپناه‌ها و پناهگاه‌های مختلفی که در کوهستان‌ها وجود دارد اطلاعاتی کسب کنند تا زمان استراحت، خطر و یا حتی شب مانی‌هایشان در کوهستان را براساس این پناهگاه‌ها برنامه‌ریزی نمایند. همه مسیرهای کوهنوردی در ایران جانپناه ندارد اما شماری از این مسیرها حتی دارای پیش از یک پناهگاه و جانپناه است. در این نوشته لیستی از پناهگاه و جانپناه‌های موجود در کوهستان‌های کشور را به شما ارائه خواهیم داد. اگر شما هم علاقمند به کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه هستید، با ما تا انتهای این مطلب از وب سایت دکوول همراه باشید.
فهرست:
جانپناه‌های توچال
- استان: تهران
- موقعیت مکانی: جانپناه بر فراز قله توچال
- ارتفاع: ۳۹۶۰ متر
- گنجایش: در هر یک از ۱۰ الی ۱۵ نفر
جانپناه کارگر در توچال از نوع سنگی و جانپناه اردلان در توچال از نوع فلزی هستند و هیچگونه تجهیزاتی هم ندارند. وجود این دو جانپناه بر فراز قله توچال را باید یک امکان فوق‌العاده برای کسانی دانست که در زمستان راهی این قله می‌شوند، تجهیزات کافی با خود نبرده‌اند و فرصت بازگشت هم ندارند.
جانپناه تخت فریدون
- استان: مازندران – لاریجان
- موقعیت مکانی: روی یال شمال شرقی دماوند در نقطه‌ای به همین نام
- ارتفاع: ۴۴۰۰ متر
- گنجایش: دو طبقه مجموعا ۱۵ نفر
این جانپناه با سنگ ساخته شده و تجهیزات خاصی هم ندارد. وجود پناهگاه تخت فریدون برای کوهنوردانی که می‌خواهند از مسیر شمال شرقی به قله دماوند صعود کنند، چه در تابستان و چه در زمستان کمک زیادی می‌کند.
جانپناه لجنی
- استان: تهران – رودبار قصران
- موقعیت مکانی: بر روی یال قله سرکچال 1 در روی گردنه لجنی
- ارتفاع: ۳۲۰۰ متر
- گنجایش: ۲۰ نفر
این جانپناه با سنگ ساخته شده و تجهیزات خاصی هم ندارد و باید آن را برای کسانی مناسب دانست که می‌خواهند در زمستان به قلل سرکچال صعود کنند. این جانپناه نقش بسیار مهمی در صعودهای بخش مرکزی رشته کوه البرز انجام می‌شود دارد.
پناهگاه صبح
- استان: سیستان و بلوچستان
- موقعیت مکانی: در ابتدای دره مسیر صعود به قله تفتان
- ارتفاع: ۳۳۰۰ متر
- گنجایش: در 2 طبقه ۵۰ تا ۱۰۰ نفر
این جانپناه را با تجهیزات ساختمانی ساخته‌اند و دارای امکانات تجهیزات خوب و خوابگاه است. این پناهگاه را باید جای مناسبی برای استراحت در صعودهای زمستانی و بهاره تفتان و نرکوه و قله صبح دانست.
پناهگاه شرقی سبلان (حسینیه(
- استان: اردبیل
- موقعیت مکانی: بر روی لبه یال شرقی قله سبلان
- ارتفاع: ۳۵۰۰ متر
- گنجایش: اتاق‌های مجزا 5 الی 100 نفر
این پناهگاه با سنگ و مصالح ساختمانی ساخته شده است و در فصل تابستان دارای برق، آب، مواد غذایی و سرایدار است. این پناهگاه در فصل زمستان خالی است و صعودهای زمستانی شرق قله سبلان از آن استفاده می‌کنند.
پناهگاه سرچال
- استان: مازندران – کلاردشت
- موقعیت مکانی: در انتهای یخچال سرچال، تخت سلیمان زیر قله
- ارتفاع: ۳۸۰۰ متر
- گنجایش: اتاق‌های مجزا
برای ساخت این پناهگاه از تجهیزات ساختمانی استفاده شده است اما تجهیزات خاصی در آن وجود ندارد. این پناهگاه قدیمی جای مناسبی برای اتراق‌های طولانی تیم‌های صعود به قله علم‌کوه در فصل زمستان است.
پناهگاه سیمرغ غرب دماوند
- استان: مازندران
- موقعیت مکانی: در ابتدای یال ورارو غرب دماوند
- ارتفاع: ۴۱۵۰ تا ۴۲۰۰ متر
- گنجایش: 2 طبقه ۵۰ نفر
برای ساخت این پناهگاه از تجهیزات ساختمانی استفاده شده است. این پناهگاه بیشتر در تابستان برای صعودهای غرب دماوند استفاده می‌شود. از آنجایی که در زمستان مسیر پناهگاه دور است و نیاز به برف کوبی سنگین دارد، کمتر از آن استفاده می‌شود.
جانپناه غربی سبلان
- استان: اردبیل
- موقعیت مکانی: بر روی گردنه غربی در ابتدای شیب تند یال غربی
- ارتفاع: ۳۶۰۰ متر
- گنجایش: در حدود ۳۰ نفر
این پناهگاه فلزی است و امکانات و تجهیزات خاصی هم ندارد. جانپناه غربی روی گردنه بادگیر سبلان واقع شده است و معمولا برای صعودهای زمستانی از آن استفاده می‌شود.
جانپناه کاهار
- استان: البرز – کرج – شمال ده کلوان
- موقعیت مکانی: در قسمت میانی یال شرقی
- ارتفاع: ۳۲۰۰ متر
- گنجایش: ۱۵ نفر
این پناهگاه با تجهیزات ساختمانی ساخته شده است و تجهیزات خاصی در آن وجود ندارد. جانپناه کاهار که در وسط یال قله کاهار قرار گرفته، بیشتر برای صعودهای زمستانی استفاده می‌شود.
جانپناه سیادر
- استان: البرز – کرج
- موقعیت مکانی: در زیر قله ۳۲۵۰ متری سیادر و مسلط به منطقه
- ارتفاع: ۳۲۰۰ متر
- گنجایش: ۱۰ نفر
پناهگاه دو طبقه سیادر، فلزی است و تجهیزات خاصی هم ندارد. این جانپناه که در ابتدای یال طولانی قله ناز قرار گرفته بیشتر برای صعودهای زمستانی استفاده می‌شود.
جانپناه حوض دال – دنا
- استان: کهکیلویه و بویراحمد – سی سخت
- موقعیت مکانی: در زیر قله حوض دال کنار چشمه پی‌دنی
- ارتفاع: ۳۷۵۰ متر
- گنجایش: ۱۵ نفر
از این پناهگاه فلزی به دلیل خطر ریزش بهمن نمی‌توان در فصل زمستان استفاده کرد. زیرا در در زیر شیب تند و بهمن‌گیر بیژن قرار گرفته و به همین دلیل هم بیشتر در صعودهای تابستانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
جانپناه چال میشان
- استان: چهارمحال و بختیاری – کوهرنگ
- موقعیت مکانی: بر فراز لبه قله چال میشان با دیدگاه عالی
- ارتفاع: ۳۷۰۰ متر
- گنجایش: ۱۵ نفر
جانپناه جان میشان فلزی است و تجهیزات خاصی هم ندارد و بر لبه یخچال چال میشان قرار گرفته است. این جانپناه هم برای صعودهای تابستانی و هم برای صعودهای زمستانی مناسب است.
جانپناه کلونچین
- استان: چهارمحال بختیاری
- موقعیت مکانی: بر فراز لبه نزدیک به قله 4000 متری خرسان
- ارتفاع: ۳۸۵۰ متر
- گنجایش: ۲۰ نفر
جانپناه کلونچین سنگی است و تجهیزات خاصی هم ندارد. این جانپناه بر فراز لبه قله خرسان در جنوب کلونچین قرار دارد.
جانپناه خرسان
- استان: مازندران – کلاردشت
- موقعیت مکانی: در زیر قله خرسان شمالی حد فاصله علم‌کوه و خرسان
- ارتفاع: ۴۵۰۰ متر
- گنجایش: ۱۵ نفر
این پناهگاه فلزی است و تجهیزات خاصی هم ندارد و در فاصله دو قله علم کوه و خرسان شمالی آن را ساخته‌اند. از جانپناه خرسان بیشتر برای صعودهای زمستانی و بازگشت از قله علم کوه استفاده می‌شود.
جانپناه های شمالی دماوند
- استان: مازندران – لاریجان
- موقعیت مکانی: بر روی یال شمالی قله دماوند در ابتدا و انتهای مسیر
- ارتفاع: ۴۰۰۰ متر و ۵۰۰۰ متر
- گنجایش: ۱۲ نفر هرکدام
این پناهگاه‌ها فلزی هستند و تجهیزات خاصی هم ندارند. یکی از آنها در ارتفاع 4 هزار متری و دیگری در ارتفاع 5 هزار متری قرار دارد و بیشتر از انها برای صعودهای زمستانی استفاده می‌کنند.
جانپناه کرکس
- استان: اصفهان – نطنز
- موقعیت مکانی: در ابتدای شیب اصلی صعود به قله کرکس
- ارتفاع: ۳۳۰۰ متر
- گنجایش: ۱۵ نفر
این جانپناه فلزی و بدون تجهیزات است و برای اتراق در همه فصول جای مناسبی محسوب می‌شود.
جانپناه سیاه سنگ
- استان: مازندران – کلاردشت
- موقعیت مکانی: واقع در جناح جنوبی قله سیاه سنگ نزدیک به شاخک
- ارتفاع: ۴۵۵۰ متر
- گنجایش: ۸ نفر
جانپناه سیاه سنگ فلزی و بدون امکانات است و معمولا کوهنوران برای استراحت شبانه از آن استفاده می‌کنند.
جانپناه گردونکوه
- استان: مازندران – کلاردشت
- موقعیت مکانی: بر روی قله گردونکوه
- ارتفاع: 4350 متر
- گنجایش: ۱۰ نفر
پناهگاه گردونکوه سنگی است و تجهیزات خاصی هم ندارد. از این پناهگاه فقط برای صعود زمستانی به خرسان جنوبی استفاده می‌شود.
پناهگاه شیرپلا
- استان: تهران – پس قلعه
- موقعیت مکانی: در بالای آبشار دوقلو ضلع جنوبی توچال
- ارتفاع: ۲۸۵۰ متر
- گنجایش: عمومی
پناهگاه شیرپلا با تجهیزات ساختمانی ساخته شده و از تجهیزاتی همچون ، آب، برق، خوابگاه، سالن غذاخوری و امداد و نجات برخوردار است. در حال حاضر از این جانپناه بیشتر برای کوهپیمایی‌های عمومی استفاده و صعود زمستانی به استفاده می‌شود.
پناهگاه پلنگ چال
- استان تهران – درکه
- موقعیت مکانی: در انتهای دره درکه
- ارتفاع: ۲۳۰۰ متر
- گنجایش: عمومی
پناهگاه پلنگ چال را با تجهیزات ساختمانی ساخته‌اند و در آن امکاناتی همچون آب، برق، خوابگاه، سالن غذاخوری و امداد و نجات وجود دارد. در حال حاضر بیشتر از این پناهگاه برای کوهپیمایی‌های عمومی استفاده می‌شود و باید آن را برای اتراق کوهنوردانی مناسب است که قصد صعود به ارتفاعات توچال را دارند.
پناهگاه بارگاه جنوبی دماوند
- استان: مازندران – وینه
- موقعیت مکانی: در اواسط یال جنوبی قله
- ارتفاع: ۴۱۵۰ متر
- گنجایش: ۳۰ نفر
پناهگاه بارگاه جنوبی دماوند با تجهیزات ساختمانس ساخته شده است و بیشتر برای صعودهای تابستانی از آن استفاده می‌کنند زیرا در زمستان امکان ریزش بهمن وجود دارد.
جانپناه شروین
- استان: تهران – پس قلعه
- موقعیت مکانی: واقع بر بلندی کنار آبشار دوقلو در زیر بند یخچال
- ارتفاع: 2650 متر
- گنجایش: ۱۵ نفر
این تجهیزات را با سنگ و مصالح دیگر ساخته‌اند و بیشتر سنگ‌نوردانی از آن استفاده می‌کنند که قصد صعود به دیواره بند یخچال و اسپیلت را دارند.
جانپناه چالکبود
- استان: لرستان – تیون
- موقعیت مکانی: واقع در گودال یخچال چالکبود
- ارتفاع: ۳۴۰۰ متر
- گنجایش: ۱۵ نفر
این جانپناه فلزی است و تجهیزات خاصی ندارد و از آن بیشتر برای صعودهای زمستانی قلل گل گل و سنبران اشترانکوه استفاده می‌شود.
جانپناه شیرکوه
- استان: یزد – تفت
- موقعیت مکانی: ساخته شده در دره آریز ابتدای یال شرقی قله شیرکوه
- ارتفاع: ۳۴۰۰ متر
- گنجایش: ۱۵ نفر
جانپناه شیرکوه فلزی است و امکانات ویژه‌ای ندارد. این پناهگاه برای هر دو نوع صعود زمستانی و تابستانی به قله مناسب است .
پناهگاه کلاغ لان
- استان: همدان – گنجنامه
- موقعیت مکانی: واقع در حدفاصل دو قله الوند و کلاغ لان
- ارتفاع: ۳۲۰۰ متر
- گنجایش: ۴۰ نفر
پناهگاه کلاغ لان امکانات خاصی ندارد و بیشتر تیم‌هایی که قصد صعود زمستانی دارند از آن استفاده می‌کند.
جانپناه دارآباد
- استان: تهران – دارآباد
- موقعیت مکانی: واقع بر فراز قله دارآباد
- ارتفاع: ۳۲۵۰ متر
- گنجایش: ۱۵ نفر
برای ساخت این جانپناه از تجهیزات ساختمانی استفاده شده است و امکانات خاصی ندارد. این پناهگاه بر روی قله قرار دارد و کوهنوردان هم در صعود زمستانی و هم در صعود تابستانی می‌توانند از آن استفاده کنند.
جانپناه سیاه سنگ امیری
- استان: تهران – پس قلعه
- موقعیت مکانی: بر روی یال جنوبی توچال در محلی به همین نام
- ارتفاع: ۳۵۰۰ متر
- گنجایش: ۲۰ نفر
در ساخت این پناهگاه دو طبقه از مصالح ساختمانی استفاده شده است و تجهیزات خاصی هم در جانپناه موجود نیست. جانپناه سیاه سنگ امیری را باید برای کوهنوردانی که در بوران‌های توچال با وسایل زمستانی دچار مشکل می‌شوند، بسیار حیاتی دانست.
پناهگاه کلکچال
- استان: تهران – منظریه
- موقعیت مکانی: در محلی مسطح در زیر قله کلکچال
- ارتفاع: ۲۷۰۰ متر
- گنجایش: عمومی
این جانپناه با مصالح ساختمانی ساخته شده و از امکاناتی همچون آب و برق تاسیسات، خوابگاه، زمین ورزش و امداد و نجات برخوردار است. معمولا از این پناهگاه برای کوهنوردی‌های عمومی استفاده می‌شود.
قرارگاه رینه
- استان: مازندران – لاریجان
- موقعیت مکانی: واقع در بخش رینه به عنوان پایگاه ابتدایی دماوند
- ارتفاع: ۲۲۰۰ متر
- گنجایش: عمومی
قرارگاه رینه نیز با مصالح ساختمانی ساخته شده است و حالت ویلایی دارد. از امکانات این قرارگاه می‌توان به آب، برق و تلفن اشاره کرد. کلیه صعودکنندگان به قله دماوند می‌توانند از این جانپناه استفاده کنند.
کمپ رودبارک
- استان: مازندران – کلاردشت
- موقعیت مکانی: قسمت پایین جاده رودبارک به ونداربن
- ارتفاع: ۱۴۰۰ متر
- گنجایش: عمومی
پناهگاه رودبارک از تجهیزات کاملی برخوردار است و در یک نقطه ییلاقی بسیار زیبا قرار دارد.
جانپناه کسری
- استان: اردبیل
- موقعیت مکانی: در جناح شمالی قله زیر یخچال کسری
- ارتفاع: ۳۶۰۰ متر
- گنجایش: ۱۵ نفر
این جانپناه فلزی است و امکانات خاصی هم ندارد. معمولا کوهنوردانی از جانپناه کسری استفاده می‌کنند که برای فتح یخچال قله راهی شده‌اند.
پناهگاه میدان میشان ۱
- استان: همدان – گنجنامه
- موقعیت مکانی: واقع در بالای آبشار
- ارتفاع: ۲۶۰۰ متر
- گنجایش: عمومی
این پناهگاه را با مصالح ساختمانی ساخته‌اند و دارای امکاناتی همچون آب، برق و خدمات رفاهی است. پناهگاه میدان میشان 1 را باید هم برای صعودهای زمستانی و هم برای صعودهای تابستانی به قله الوند مناسب دانست.
قرارگاه سی سخت
- استان: کهکیلویه و بویر احمد
- موقعیت مکانی: بخش سی سخت محل اتراق کوهنوردان
- ارتفاع: ۲۲۰۰ متر
- گنجایش: ۳۰ نفر
پناهگاه سی سخت با مصالح ساختمانی ساخته شده است و از امکاناتی همچون ، برق، راهنما و سرایدار برخوردار است. این قرارگاه معمولا محل استقرار اولیه گروه‌های کوهنوردی است.
جانپناه قاش مستان
- استان: اصفهان – خفر
- موقعیت مکانی: جناح شرقی رشته کوه دنا
- ارتفاع: ۳۵۰۰ متر
- گنجایش: ۱۵ نفر
این جانپناه فلزی در در شرق قل ل مرکزی دنا قرار دارد و برای صعودهای زمستانی و تابستانی قله قاش مستان مناسب است.
جانپناه هفت تنان
- استان: چهارمحال و بختیاری – شیخ علی خان
- موقعیت مکانی: بر روی یال قله
- ارتفاع: ۳۳۰۰ متر
- گنجایش: ۲۰ نفر
این پناهگاه سنگی است و تجهیزات خاصی ندارد و بیشتر از آن برای صعودهای زمستانی به قله هفت تنان استفاده می‌شود.
جانپناه اسپیدکمر
- استان: تهران – پس قلعه
- موقعیت مکانی: یال غربی توچال و شمال دره درکه
- ارتفاع: ۲۸۵۰ متر
- گنجایش: ۱۰ الی ۱۵ نفر
این پناهگاه سنگی، قدیمی و بدون تجهیزات است و بیشتر در گذشته کوهنوردان در مسیر صعود به توچال از آن استفاده می‌کردند. در حال حاضر استفاده چندانی از این جانپناه نمی‌شود.
جانپناه جوپار ۱
- استان: کرمان – جوپار
- موقعیت مکانی: بر روی یک تپه مشرف به قله کیش و جوکار
- ارتفاع: 2900 متر
- گنجایش: ۱۵ نفر
این جانپناه فلزی برای استفاده تیم‌های اعزامی برای صعود به قلل صخره‌ای جوپار مناسب است.
جانپناه جوپار ۲
- استان: کرمان – جوپار
- موقعیت مکانی: در میان مسیر صخره‌ای سه شاخ
- ارتفاع: 3900 متر
- گنجایش: ۱۰ نفر
این جانپناه فلزی بیشتر برای صعودهای زمستانی به سه شاخ بزرگ استفاده می‌شود اما در مسیر رسیدن به آن ممکن است خطر ریزش بهمن (فصول بسیار پر برف کرمان) وجود داشته باشد.
جانپناه هزار
- استان: کرمان – راین
- موقعیت مکانی: واقع در کنار بیدستان
- ارتفاع: ۳۰۰۰ متر
- گنجایش: 25 نفر
این جانپناه فلزی که در کنار یک بیدستان قرار دارد، جای خوبی برای اقامت و استراحت در طول صعود به قله هزار است.
کلام آخر
در مطلب جانپناه‌ها و پناهگاه‌های ایران سعی کردیم لیستی از پناهگاه‌های موجود در کوهستان‌های کشورمان را ارائه دهیم و امکانات هر کدام از آنها را بررسی کنیم. هر کوهنورد باید نگاهی به این لیست بیندازد و اطلاعاتی درباره جانپناه‌ها داشته باشد. اگر نکته دیگری درباره این موضوع وجود دارد که در این مطلب بدان اشاره نشد، حتما آن را با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید تا دیگران هم بتوانند از آن استفاده کنند. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد و بتوانید از ان استفاده کنید.
مطلب بعدی
