رشته کوه البرز یکی از رشته کوههای ایران است که از غرب به شرق دامن گسترانیده است و از کمربندهای کوهستانی مهم در جهان نیز به شمار میرود. قلههای مهم رشته کوه البرز را مطرح مینیم تا متوجه تفاوتهای زیاد این رشته کوه البرز با رشته کوه زاگرس دارد جایگاه کوههای بسیار مهم و مرتفعی است که سالیانه کوهنوردان و گردشگران بسیاری را به سوی خود جلب میکند. در این مقاله به کوهها و قلههای مهم رشته کوه البرز میپردازیم. با وب سایت دکوول با ما همراه باشید.
فهرست:
قلههای مهم رشته کوه البرز
همانطور که گفته شد قلههای مرتفع و بسیار مهمی از میلیونها سال پیش در رشته کوه البرز سکنی گزیدهاند. این کوهها منجر به شکل گیری اماکن گردشگری بسیار و امکانات تفریحی و ادونچری بسیاری شده است. از سنگنوردی تا دوچرخه سواری و دره نوردی و غارنوردی و البته سرآمد همه آنها کوهنوردی از جمله ورزشهایی است که طرفداران بیشماری را پیدا کرده است. با توجه به عنوان مقاله در اینجا به بررسی قلههای مهم رشته کوه البرز میپردازیم.
البته برای بررسی بهتر سعی میکنیم در ابتدا به تقسیم بندی این رشته کوه بپردازیم و سپس به شکل منطقهای کوههای بلند هر منطقه را در اختیار شما قرار دهیم.
تقسیمبندی رشته کوه البرز
با توجه به تقسیمبندی انجام شده رشته کوه البرز به سه قسمت اصلی و عمده تقسیم میشود. البرز مرکزی که یکی از معروفترین بخشهای البرز مرکزی نیز حاشیه جنوبی آن است که مشرف به شهر تهران میباشد و قلل بسیار مهمی را در دل خود دارد. بخش مرکزی این رشته کوه از دره سپید رود تا دره فیروز کوه امتداد مییابد.بخش غربی کوههای البرز از آستاراچای تا سپید رود ادامه مییابد.
توجه کنید که آستاراچای در مرز ایران و آذربایجان قرار گرفته است و رودی است که مرز بین ایران و آذربایجان را در منطقه شمالی مشخص میکند. ناگفته پیداست که البرز شرقی نیز از دره فیروزکوه آغاز میگردد و تا مناطق شرقی ایران و مرز خراسانها نیز کشیده میشود. حال که متوجه شدیم تقسیمبندی رشته کوه البرز چگونه است به معرفی قلل مهم تک تک بخشهای آن خواهیم پرداخت و در نهایت به معرفی قلل مهم رشته کوه البرز میپردازیم.
البرز غربی
مهمترین ارتفاعات غرب البرز یا بهتر بگوییم البرز غربی را ارتفاعات تالش یا کوههای تالش شکل میدهند. کوههای تالش در بخش شمال غربی ایران قرار گرفتهاند و حتی بخشهایی از آن در جنوبی شرقی کشور آذربایجان قرار گرفته است. این بخش از البرز خیلی شاهد قلل مرتفع نیست و فقط سه قله بالای سه هزار متری در آن قرار گرفته است. بلندترین قله البرز غربی قله سفید رود میباشد که در نزدیکی سفید رود واقع شده است. ارتفاع قله سفید روی چیزی در حدود 3200 متر میباشد.
به دلیل گستردگی و طول بسیار زیاد خود کوههای تالش نیز تقسیمبندیهایی دارند که در مقاله دیگری به این مهم خواهیم پرداخت. اما حال به شاید پر طرفدارترین بخش البرز و حتی شاید پر مخاطبترین و پر ترددترین بخش کوهنوردی کشور از نظر جذب مخاطب میپردازیم.
البرز مرکزی
این بخش از البرز است که در هر هفته شاهد چندین هزار کوهنورد است. از کوههای کم ارتفاع تا بلندترین قلل ایران همگی در این قسمت و در این بخش از البرز قرار گرفتهاند. قله دماوند و قله علم کوه به عنوان اولین و دومین کوههای بلند ایران طرفداران بسیار زیادی دارند. البرز مرکزی به دلیل نزدیک بودن به مناطق پر جمعیت ایران، استان تهران و استان البرز، بسیار مورد توجه کوهنوردان قرار گرفته است. در ادامه به مهمترین قلل این منطقه اشاره خواهیم کرد.
- قله دماوند
قله دماوند به ارتفاع 5609 متر بلندترین قله ایران است و شاید شناخته شدهترین و سرآمدترین قلهای باشد که هم کوهنوردان حرفهای و هم آماتور تمایل به فعالیت در آن دارند. این قله که از توابع استان مازندران است 16 مسیر برای صعود دارد که معمولترین مسیر صعود به قله دماوند، صعود به این قله از مسیر جبهه جنوبی است.
برای صعود به این قله میبایست از آمادگی جسمانی کافی برخوردار باشید و حتما تلاش کنید تا با یک باشگاه معتبر و یا یک مربی رسمی فدراسیون کوهنوردی و صعودهای ورزشی اقدام به صعود کنید. همچنین سعی کنید قبل از صعود به خواندن گزارش صعود به قله دماوند بپردازید و اطلاعات کافی پیرامون مسیر صعود، هزینههای صعود، جانپناهها و پناهگاهها و نیازهای آمادگی جسمانی برای صعود را به دست آورید و با آگاهی کامل از تمام جنبهها به سراغ صعود به قله دماوند بروید.
- قلل منطقه تخت سلیمان
علم کوه از مناطق بسیار خاص کوهنوردی در ایران به شمار میرود. پتانسیلهای ورزشی بسیار زیادی در این منطقه وجود دارد و علاقهمندان به ورزشهای کوهستانی مانند دوچرخه کوهستان و پارا گلایدر در کنار کوهنوردان و کوهپیمایان به این منطقه علاقه زیادی نشان میدهند. همچنین علم کوه را بهشت سنگنوردان و دیواره نوردان ایران میدانند.
- پیشنهاد مطالعه: دیواره علم کوه و گرده آلمانها
مسیر کوهپیمایی معمول برای صعود به بلندترین قله منطقه تخت سلیمان و به عبارتی قله علم کوه به ارتفاع 4811 متر مسیر حصارچال میباشد. برای انجام این صعود باید به کلاردشت بروید و از آنجا با کمک پاترول به سمت منطه تنگ گلو بروید و بعد از آن پیاده روی شما به سمت دشت حصارچال و سپس قله علم کوه آغاز خواهد شد.
منطقه تخت سیلمان که قله علم کوه نیز در آن قرار گرفته است است قلههای بسیاری را در خود جای داده است که از این میان میتوان به خرسانها (قله خرسان شمالی، قله خرسان جنوبی، قله خرسان میانی)، قله پسند کوه، قلل لشگرک بزرگ و کوچک، قلل هفت خوان، قله سیاه گوک، قله سیاه سنگ، قله تخت سیلمان و البته قلل دیگر بسیاری مانند قله مناره و قله ستاره در این منطقه واقع شدهاند.
- قله آزاد کوه
قله آزادکوه عنوان شاهزاده گردن البرز را نیز به یدک میکشد. این قله از نظر ظاهری آنقدر شاخص است که هر جایی از البرز باشید و از بالای قلهای مرتفع میتوانید آن را تشخیص دهید. البته باید هوا صاف باشد. یکی از زیباترین نماهای آزاد کوه در کنار دماوند را میتوان از روی قله علم کوه مشاهده کرد. در صورت صاف بودن هوا زیبایی محصول کننده این قله پاداش تلاش شما برای صعود را به شما خواهد داد.
قله آزاد کوه با ارتفاع 4355 متر از قلل پر صعود رشته کوه البرز به شمار میرود. مسیرهای مختلفی برای انجام صعود به این قله معمولا از جبهههای شرقی این کوه وجود دارد زیرا مسیر غربی گردهای به شمار میرود و برای صعود حتما باید دانش فنی کافی برای صعود را در اختیار داشته باشید.
- خط الراس کلون بستک به خلنو
خط الراس کلون بستک به خلنو چون کمربندی مستحکم در میانه البرز مرکزی قرار گرفته است. این خط الراس که بسیار نیز پر طرفدار میباشد از گردنه دیزین آغاز میشود. در شروع باید به قله کلون بستک که از محبوبترین و سهل الوصولترین قلل 4000 متری ایران است میرسید. قلهای به ارتفاع 4180 متر که نمای بسیاری زیبایی از پیستهای اسکی منطقه دیزین و شمشک را در کنار قلل سرکچال و خلنو و آزادکوه در اختیار شما میگذارد.
با ادامه خط الراس به قله سیاه غار و سپس به سرکچال 1 خواهید رسید. اگر خط الراس را ادامه دهید سرکچال 2 و 3 را نیز صعود میکنید و نهایتا به سمت قلل برج خلنو، تیغه ژاندارک و خلنو خواهید رسید. از اینجا معمولا از روستای لالون به سمت پایین برمیگردند اما اگر چه که بخواهید ادامه مسیر بدهید میتوانید به سمت قله آزاکوه که از طریق نرگسها میرود نیز پیمایش داشته باشید.
- قله مهرچال
این قله را به عنوان نانگاپاربات ایران میشناسند. در زمستانها صعود به این قله چالش انگیز است و باید در انتخاب مسیرهای صعود دقت کافی را داشته باشید. قله 3912 متری مهرچال حرفهای زیادی برای گفتن با شما دارد و حتما آن را در لیست صعود و برنامههای خود قرار دهید.
- منطقه طالقان: شاه البرز، سات و سفید قطور
هر کجا بحث از کوهنوردی به میان آید بیشک خاطرات صعود به یکی از قلل مرتفع منطقه طالقان در گوشهای از خاطرات هستند. قله شاه البرز به ارتفاع 4170 متر در صدر ارتفاعات استان البرز قرار دارد و در طرح سیمرغ نیز ثبت گردیده است. شاخصه قلل این منطقه را میتوان مسیرهای طولانی پیمایش دانست که برای رسیدن به یال صعود باید کیلومترها طی مسیر کنید. همچنین خط الراس بسیار زیبای سفید قطور به سات نیز از برنامههای شاخص به شمار میرود. از روی این قله نمای بسیار زیبای قله سیالان در بخش شمالی و همچنین قلل منطقه علم کوه را در بخش شمال شرقی مشاهده خواهید کرد.
- کهار و ناز
دو قله دیگری که در البرز مرکزی طرفداران بسیار زیادی دارند قلل کهار و ناز هستند. دو قلهای که در کنار یکدیگر قرار گرفتند. قله کهار به ارتفاع 4050 متر و قله ناز به ارتفاع 4108 متر هستند. معمولا در تابستان و زمستان میتوان این دو قله را با هم صعود کرد البته باید حواستان باشد که در زمستان نیاز به توان بیشتری دارد و باید بعد از گذر از قله کهار به سمت ناز حرکت کنید. در زمستان در بخشهایی از این مسیر امکان بهمن وجود دارد و باید در مسیریابی دقت کافی را داشته باشید.
همچنین اگر قصد صعود این دو قله را دارید توصیه میکنیم محل کمپ خود را در زیر قله کهار انتخاب کنید. مکانی بسیار مناسب برای ایجاد کمپ است که از نظر مسافتی هم نسبت به دو قله نزدیک خواهید بود و به راحتی میتوانید به صعود آنها بپردازید. نکته مهم پیرامون این منطقه بادگیر بودن آن است و باید در هواشناسی و انتخاب روز مناسب برای صعود نیز دقت کافی را داشته باشید.
- توچال و قلههای شمال تهران
قله توچال بلندترین قلهای است که در بخش جنوبی البرز مرکزی و مشرف به پایتخت قرار گرفتهاند. 3964 متر ارتفاع قله توچال است. توچال به دلیل قرار گرفتن در پرجمعیتترین شهر ایران شاید یکی از پرصعودترین قلههای ایران باشد. وجود امکانات قابل قبول مانند تلکابین (مجموعه توچال)، جانپناهها و پناهگاهها و همچنین علامت گذاری مسیرها و وجود نقشههای راهنما از امکانات مناسبی به حساب میآید که صعود به قله توچال را جذابتر میکنند.
همچنین نمای بسیار زیبایی از روی قله توچال به قلل اطراف وجود دارد. حتی اگر هوا شرایط صاف و خوبی داشته باشد قله دماوند، قلل سرکچالها جذابیت فراوانی برای کوهنوردان و طبیعت دوستان ایجاد میکند. این منطقه نیز قلههای بسیار زیادی را در خود جای داده است. در بخش آخر این معرفی قصد داریم تا لیستی از قلل اطراف توچال را برای شما ارائه دهیم.
قله کلکچال، قله دارآباد، قله پیازچال، قله اسپیلت، قله شاه نشین، قله پلنگچال، قله چین کلاغ، قلل لوارک و بازارک و بسیاری قله دیگر در این منطقه واقع شدهاند. افراد با تواناییهای مختلف و در طی برنامههای مختلف میتوانند به منظور صعود به این قلل اقدام کنند. در این بخش نیز دوباره تاکید میکنیم که سعی کنید برای برنامهریزی صعود از باشگاههای معتبر خدمات دریافت کنید. همچنین اطمینان حاصل کنید که مربیهایی که در کنار شما هستند نیز مربیان با تجربهای هستند و آموزشهای کوهنوردی کافی را در اختیار شما قرار میدهند.
- قلل منطقه لواسانات: آتشکوه، ریزان، ساکا، پرسون
منطقه لواسانات نیز با توجه به نزدیک به تهران یکی از سایتهای پر طرفدار کوهنوردی به شمار میرود. بلندترین قله این منطقه قله آتشکوه است. آتشکوه به ارتفاع 3850 متر در این منطقه قرار گرفته است و نمای بسیاری زیبایی که این قله نسبت به قلل دیگر مانند مهرچال، دماوند و دشت لار دارد سبب افزایش طرفداران این قله گردیده است.
- قله سیالان
قله سیالان بلندترین قله استان قزوین است که با ارتفاع 4175 متر نزدیک به قلل منطقه طالقان قرار گرفته است. قله سیالان با در اختیار داشتن طبیعت بسیار زیبایی مانند جنگلهای دو هزار و سه هزار، دشت دریاسر و ... در فصول مختلف مانند بهار و تابستان پذیرای کوهنوردان و طبیعت دوستان بسیاری هستند.
- قله سماموس
قله سماموس بلندترین قله استان گیلان است. قلهای جنگلی به ارتفاع 3689 متر که پای صعودهای مختلفی دارد. صعود از منطقه توریستی و گردشگری جواهرده را میتوان سادهترین مسیر را برای صعود این قله دانست.
- خط الراس دوبرار
امکان ندارد به قله دماوند از جبهه جنوبی صعود کرده باشید و محصور زیبایی دیوار مستحکم و 64 کیلومتری که در بخش جنوبی این کوهستان قرار گرفته است نشوید. قلل بسیاری زیادی که غالبا در حدود ارتفاع 4000 متر میباشند در روی این خط الراس قرار گرفتهاند که از این میان میتوان به قلل انگمار، لاسم، بزم چال، قره داغ و کلاهون اشاره کرد. بلندترین قله این خط الراس قله دوبرار غربی است که ارتفاعی در حدود 4082 متر دارند.
- قلل دیگر:
البته قلل البرز مرکزی به همینها ختم نمیشود و قلههای بسیار زیادی وجود دارند که افراد برای صعود انتخاب میکنند. قله آبک، قله روته، قله خرسنگ، قله قلعه دختر، قله درفک، قله وروشت، خشچال، پالون گردن و ... از قلههای دیگری هستند که مورد صعود در منطقه البرز مرکزی قرار میگیرند.
البرز شرقی
بخش پایانی و سوم البرز منطقه البرز شرقی است. این بخش که تقریبا از بخش شرقی جاده هراز شروع میشود تا خراسانها امتداد دارد و این بخش نیز دارای قلل بی شماری است. مرتفعترین قله البرز شرقی قله شاهوار به ارتفاع 3945 متر است. قله شاهوار بلندترین قله استان سمنان است و در طرح سیمرغ کوهنوردی نیز قرار گرفته است و برای صعود میتوانید آن را انتخاب کنید.
قلههای دیگری ماننند قله گاوکشان، قلل نیزوا، قلل قدمگاه، قلل منطقه شاه جهان و کوههای بجنورد، قله بینالود و بسیاری کوههای دیگر از جمله قلههای مهم بخش شرقی رشته کوه البرز به شمار میروند.
کلام آخر
رشته کوه البرز از نظر تعداد کوهها تنوع بسیار بالایی دارد و با توجه به خواستهها و نیازهای خود میتوانید قلهای مناسب برای صعود را انتخاب کنید. کوهنوردی در ایران و در رشته کوه البرز جذابیت بسیار بالایی دارد و قطعا مسیر لذتهای زیاد از آموزش و علم کوهنوردی نشات میگیرد که بتوانید دانش کافی به منظور انجام صعودهای خود را به دست آورید و به کار ببندید. با ما در دکوول همراه باشید.
یوسف تقی زاده
علاقه شخصی من به کوهنوردی و صعودهای بلند هیمالیایی منجر شد که به شکل حرفهای این ورزش رو دنبال کنم و به سمت مربی شدن و راهنمای کوهستان شدن برم.
